سیر تکاملی بسته بندی
بسته بندی با اینکه انقدراهمیت دارد، اما در اکثر مواقعه نادیده گرفته میشود مخصوصاً در ایران. یکی از کاربرد‌‌های ابتدای بسته بندی، محافظت از محتویات آن در برابر، حمل و نقل، قفسه بندی و انبار داری است و در مرحله بعد محصول را بدون ایرادی بصورت ایمن به دست مصرف کنندگان می رساند. بسته بندی اطلاعات مهمی را در مورد محصول خود ارائه می دهد و با طراح‌های مختلفی راه‌های تاثیرگذاری را برای فروش بیشتر شرکتها و جلب توجه مخاطبان خود یعنی مصرف کنندگان دارد.
در این مقاله از سایت آژانس بالی نگاهی به این موضوع می‌اندازیم که : بسته بندی چطور طی سال‌های گذشته تکامل پیدا کرده است؟ و نیاز مصرف کنندگان و فروشندگان و البته خرده فروشان را نیز برآورده کرده است؟
عنوان ها
خلاصه تاریخچه طراحی بسته بندی
اینکه انسانهای نخست نیازی به بسته بندی نداشته‌اند موضوع واضعی است زیرا در خانواده‌های کوچک و محلی می زیستند، آنها در محل زندگی خودشان چیز‌های تولید و مصرف میکردند. به طور کلی و با توجه به نظر باستان شناسان، احتمالاً اولین باری که انسان از بسته بندی استفاده کرده، در زمان کوچ کردن بوده زیرا برای محافظت از تغذیه و ذخیره و حمل و نقل، نیاز آن واجب بوده. آنها در ابتدا برای نگهداری بعضی از مواد غذایی از پوست حیوانات، برگهای ضخیم و مداوم و پوست سایر میوه‌های سخت استفاده میکردند.
بسته بندی با کوزه گِلی
وقتی که انسانها به جوامع بزرگتر پا گذاشته‌اند، بسته بندی با فناوری زمان خودش تغییر کرد. انسانها یاد گرفته بودند که با خاک رُس، کوزه‌های گِلی درست کنند و با الیاف گیاهی یا چوب بعضی از درختان، سبد‌‌ها و وسایل ماهیگیری درست کنند و از پوست حیوانات مثل گاو، کیسه تهیه کنند. این موارد به انسانها اجازه میداد تا مواد غذایی و حبوبات و سایر وسایل با ارزش خود را حمل و نقل کنند.
نقش بسته بندی در تجارت
زمانی که انسانها از روستاها به شهرها کوچ کردند، نقش تجارت، پر رنگ شد و اینجا بود که نوآوری در بسته بندی ها دیده شد. با شروع این تحول کم کم انسانها یاد گرفته بودند که چطور شیشه، بشکه و سایر موارد دیگر را بسازند و در بسته بندی از آن استفاده کنند تا بتوانند به غیر مواد جامد، مایعات را نیز حمل کنند.
پیشرفت چشمگیر بسته بندی
پیدایش کنسرو شیشه ای
در زمان ناپلئون بناپارت که برای نگهداری غذاهای سربازانش، مبلغ زیادی را پیشنهاد کرده بود، همان هنگام یک آشپز فرانسوی متوجه شد که برای استریل کردن و نگهداری غذا‌ها در زمان بیشتر، باید آن را در ظروف شیشه‌ای درب بسته گذاشت و آن را حرارت داد – این موضوع باعث بیشتر شدن ماندگاری در مواد غذایی میشد. و در همان زمان یک مخترع انگلیسی، روشی برای ساخت و جمع آوری قوطی‌های حلبی پر شده از غذا اختراع کرد که در آن زمان، فلزات نیز به بسته بندی مواد غذایی اضافه شد و کنسروها به وجود آمدند.
تکامل بسته بندی همینطور در حال پیشرفت و جهش بود مخصوصاً از زمان گذر از عصر کشاورزی به انقلاب صنعتی، دیگر ماشین‌ها جایگزین کالاهای دست ساز شده بودند و روشهای بسته بندی نیز کاربردی تر شده بود. در این دوران ضرورت بسته بندی برای افراد به وجود آمد و در بعضی از اوقات، مدل بسته بندی بر نحوه تولید آن محصول تاثیر گذار بود.
پیدایش مقوا بسته بندی
پیدایش جعبه‌های مقوایی در سال 1817 در شهر انگلستان بود و این فناوری برای پیش ساخته کردن کارتن ها به کار می‌آمد و تا سال 1890 ادامه پیدا کرد، اما تکامل آن را در ادامه مطلب در آژانس بالی میخوانیم.
پیدایش ظروف یکبار مصرف
در ابتدای قرن بیستم در پاسخ به تقاضاء مصرف کنندگان، تولید بسته‌های یکبار مصرف مثل لیوان و ظروف پاپ کرون و… بسیار بیشتر شد و در این زمان فرصت برای بازاریابی با استفاده از ابزار طراحی فراهم شده بود، استفاده از لوگو برای تبلیغ برند و حروف و تصاویر چشم نواز که نگاه مخاطب را به خود جلب میکرد، بیشتر و بیشتر شد.
پیدایش ماشین‌های تزریق پلاستیک
اولین ماشینی که قالب‌های پلاستیکی را تهیه می کرد (قالب گیری تزریق پلاستیک، یک روش ساخت برای فرمهای پلاستیکی مثل ظروف شامپو و گالن میباشد ) در سال 1920 اختراع شد، اما تا سال 1950 زیاد توسعه پیدا نکرد آن هم بخاطر مواد اولیه پلی پروپیلن بود.
پیدایش قوطی‌های آلمینیومی
در همین دهه قوطی های آلمینیومی پاپ تاپ معرفی شدند و در دهه 1960، پلاستیکها بخصوص پلاستیک های که در آن از مواد پلی اتیلن استفاده می گردید، به سرعت در بسته بندی محصولاتی مثل مایعات مورد استفاده قرار گرفت. دلیل استفاده از مواد پلی اتیلن این بود که با آسیب کمتری به طبیعت، بازگردانی می‌شدند که در این مورد ویدئو‌ای تحت این عنوان برای شما عزیزان وبلاگ آژانس بالی موجود است .
تماشا ویدئو بسته بندی با موارد پلاستیکی
بسته بندی پایدار
بسته بندی پایدار به مواردی مثل استفاده از مواد بکر یا بازیافتی است که تایید شده موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی (تامین کنندگان سبز) باشد، عوامل دیگر برای پایدار بودن بسته بندی میتوان به وزن آن اشاره کرد، زیرا در حمل نقل باعث کاهش سوختهای فسیلی میشود.
اما همانطور که توضیح دادیم، برای هماهنگی با نیازهای جدید و استفاده از راه حل‌های نو بسته بندی به طور مداوم تغییر کرده. این تحول با توجه به زمان خودش در حال توسعه است. اما انسان امروزی متوجه این موضوع شده که خیلی از موادها مثل پلاستیکها و کیسه‌های فریزر به محیط زیست چه آسیبی میرساند و چه خطراتی را برای او به وجود می آورد. بیشتر برند‌های با توجه به این موضوع دست به تولید مواردی زده اند که بدون افت کیفیت، ظاهر و قیمت، محصول را، در بسته بندی‌ای قرار دهند که بازیافت آن به محیط زیست آسیب نزند، مثل مقوا و کارتنها.
هدف نهایی زیست محیطی استفاده از بسته‌بندی پایدار شامل کم کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای، و به حداقل رساندن ضایعات، کاهش مصرف سوختهای فسیلی و آب و حذف موارد شیمیایی است که باعث آسیب به انسان و کُره زمین است.
آسیب بسته بندی‌های پلاستیکی به طبیعت
استفاده زیاد از مواد پلاستیکی باعث آسیب به محیط زیست و مرگ حیوانات و پرندگان شده بود، و بازیافت به عنوان یک موضوع سیاسی و زیست محیطی بدل شد. سازمان‌های دولتی همانند آژانس‌های حفاظت از محیط زیست، شروع به ثبت قوانین جدید و سختگیرانه‌ای برای تنظیم بسته‌بندی کردند.
ویژگی بسته بندی هوشمند
بسته بندی هوشمند شامل مواردی میشود که مزایایی برای مصرف کننده و تولید کننده به همراه دارد. عملکرد کنترل رطوبت و نشان دادن تغییراتی در وضعیت سلامت محصول. کد‌های مثل کیو آر (QR code) برچسبهای شناسایی فرکانس رادیویی (RFID) و تراشه‌های ارتباط میدان نزدیک که در کارت ویزیت‌ها امروز استفاده میشود (NFC) بهترین حسگرها هستند که در حال حاضر در بسته بندی‌ها استفاده میگردند. این موارد به مصرف کنندگان کمک میکند تا از خرید کالای اصلی، نحوه مصرف صحیح، تاریخ مصرف آن و موارد این چنینی آگاه شوند.
بسته بندی فیبر قالبی
بسته بندی فیبر‌قالبی از قالب کارتن تخم مرغ شروع شده و به تکامل رسیده است. این بسته‌ها از خمیر کاغذهای بازیافتی تولید میشود. این الیاف به زودی برای بسته بندی محصولاتی مثل میوه، لوازم آرایشی و نان محبوب میشود و سایر بسته بندی‌های بیرون بر یک بار مصرف از این مواد ها استفاده میکنند. بسته بندی قالب فیبری مزایایی مثل استفاده مجدد، قابل بازیافت، بدون آسیب به طبیعت و کمپوست پذیر است.
امیداورم که این مطلب برای شما مفید باشد.
پست های اخیر
Baly Agency
آژانس بالی جای است که خلاقیت و عملکرد ارتباط مستقیم با یکدیگر دارند و این امر حرکت روبه جلو دارد. حوزه فعالیت ما در حیطه طراحی بسته بندی، طراحی هویت بصری برند، طراحی وبسایت و تولید انیمیشن است.